Τι είναι ο λογοθεραπευτής;
Είναι ο κλινικός που ανιχνεύει, αναγνωρίζει, αξιολογεί, διαγιγνώσκει και παρέχει θεραπευτική παρέμβαση σε άτομα κάθε ηλικίας με ή σε κίνδυνο για διαταραχές επικοινωνίας, φωνής και κατάποσης.
Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαταραχές λόγου, φωνής ομιλίας και μάσησης – κατάποσης σε παιδιά και ενήλικες, όποια κι αν είναι η αιτία αυτών των διαταραχών, νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική. Η Λογοθεραπεια αποσκοπεί στην ανάπτυξη της εξωλεκτικής και λεκτικής επικοινωνίας, την καθαρότητα της ομιλίας και της φωνής και στην παραγωγή λόγου των βαρήκοων.
Συνήθως η πιο κατάλληλη ηλικία έναρξης λογοθεραπευτικού προγράμματος είναι από 2 ετών και άνω. Στις μικρές ηλικίες, μέχρι 3 ετών, η παρέμβαση πραγματοποιείται κυρίως μέσω της συμβουλευτικής γονέων ενώ στην προσχολική ηλικία αποτελεί μια διασκεδαστική διαδικασία καθώς έχει παιγνιώδη χαρακτήρα.
Ποιες είναι οι διαταραχές επικοινωνίας;
- Διαταραχές ροής : Η πιο γνωστή διαταραχή ροής είναι ο τραυλισμός. Η ηλικία εκδήλωσής του κυμαίνεται από 2 έως 4 ετών.
- Διαταραχές άρθρωσης : Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη διαταραχή που συναντάται σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Είναι η διαταραχή κατά την οποία το παιδί δυσκολεύεται να παράγει έναν ή περισσότερους ήχους.
- Δυσπραξία: Αναφέρεται στη δυσκολία ή αδυναμία του παιδιού ή ενήλικα να συντονίσει τις κινήσεις των αρθρωτών του(γλώσσα, χείλη) προκειμένου να παράγει ομιλία.
- Διαταραχές φώνησης : Πρόκειται για διαταραχές που έχουν να κάνουν με την ποιότητα της φωνής ενός ατόμου.
- Γλωσσική καθυστέρηση : Πρόκειται για καθυστέρηση της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού χωρίς να συνδέεται με έκπτωση του νοητικού του επιπέδου.
- Ειδική γλωσσική διαταραχή (Specific Language Impairment-SLI) : Καθυστέρηση της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού με αυξημένες δυσκολίες στη συντακτική και γραμματική του ικανότητα.
- Διαταραχές αυτιστικού φάσματος : Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την επικοινωνία και τις σχέσεις ενός ατόμου με το περιβάλλον του. Τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου με αυτισμό ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαταραχής. Κάποια κοινά χαρακτηριστικά είναι: δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση(το άτομο δείχνει απομονωμένο, προτιμά να είναι μόνο του), δυσκολία στην επικοινωνία τόσο στη λεκτική όσο και στη μη λεκτική(χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου), μειωμένη φαντασία.
- Αφασία : είναι επίκτητη διαταραχή επικοινωνίας. Προκύπτει μετά από εγκεφαλική βλάβη και μπορεί να επηρεάσει τόσο την έκφραση όσο και την κατανόηση του ατόμου.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω;
Σε έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στον γενικό πληθυσμό έχει παρατηρηθεί ότι
0-6 μηνών : Το βρέφος κοιτάζει τη μητέρα, το κλάμα αποκτά νόημα, το βρέφος ηρεμεί όταν είναι στην αγκαλιά, δείχνει προτίμηση σε συγκεκριμένα άτομα, ψάχνει την πηγή του ήχου, μιμείται τον τόνο και τον ήχο της φωνής, παράγει ήχους ευχαρίστησης ή δυσαρέσκειας.
Έως 1 έτους : Το μωρό γελάει με αστείες γκριμάτσες, ψάχνει ένα συγκεκριμένο αντικείμενο στη θέση που το είδε την τελευταία φορά, αναγνωρίζει καθημερινές λέξεις, εξερευνά παιχνίδια, παράγει μία ή περισσότερες λέξεις.
1-2 ετών : Το λεξιλόγιο κυμαίνεται στις 50-100 λέξεις περίπου, το παιδί παίζει μόνο του με νόημα, του αρέσει να παίζει και με άλλα άτομα, δείχνει άτομα, ζώα, ρούχα, μέρη του σώματος όταν του ζητηθεί, μιμείται την χρήση καθημερινών αντικειμένων(π.χ. χτένα), προσπαθεί να διηγηθεί κάτι. Όσο πλησιάζει στους 24 μήνες το λεξιλόγιο του αυξάνεται στις 300 περίπου λέξεις.
2-3 ετών : Πραγματοποιείται η «έκρηξη λεξιλογίου». Το λεξιλόγιο κυμαίνεται στις 500 περίπου λέξεις. Κατά την περίοδο αυτή υπάρχει ραγδαία ανάπτυξη στην κατανόηση και στο λεξιλόγιό του. Το παιδί σχηματίζει προτάσεις. Η ομιλία του δεν είναι ακόμη καθαρή.
4 ετών : Το παιδί απαντάει σωστά σε ερωτήσεις τύπου «ποιος; Τι; Που;». Μπορεί και περιγράφει αρκετά καλά εμπειρίες του και αφηγείται έως και δύο γεγονότα με τη σειρά που συνέβησαν.
5 ετών : Το λεξιλόγιο του παιδιού κυμαίνεται στις 8000-14000 περίπου λέξεις. Το παιδί χρησιμοποιεί σωστή σύνταξη και γραμματική και η ομιλία του είναι απολύτως κατανοητή στο περιβάλλον.
Λογοθεραπεύτρια στο Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής & Λογοθεραπείας, είναι η Δέσποινα Μπερμπερίδου.